Դեռահասություն. հոգեբանական փոփոխություններ (Մաս 1)

Այս տարիքում հոգեբանական փոփոխությունները մեծապես կախված են ֆիզիկական փոփոխություններից: Դեռահասները շատ անկայուն հուզական վիճակում են գտնվում, արագ փոփոխվող տրամադրությունը խնդիրներ է առաջացնում և´ ինքնազգացողության, և´ ակտիվության, և´ հարաբերությունների ոլորտում: Ծնողները հաճախ բողոքում են դրանից: Նրանց երբեմն անհասկանալի է, թե ինչու են իրենց երեխաները մի պահ շատ ակտիվ և եռանդուն, իսկ հաջորդ պահին տխուր, հոգնած և շատ պասիվ: Դրա պատճառը, կրկին, հորմոնալ տատանումներն են:

Դեռահասության տարիքում ամեն ինչ անկայուն է: Հայացքները, տեսակետները, ճաշակը, մոտեցումները կարող են շատ արագ փոխվել: Բայց միևնույն ժամանակ դեռահասը կարող է իր նոր տեսակետները պաշտպանել նույնքան բուռն, որքան նախորդները: Սա է պատճառը, որ ծնողները հաճախ չեն վստահում ձեր տեսակետներին և նախընտրություններին, վիճում են, ցանկանում են համոզել, որ իրենց տեսակետն է ճիշտ: Իրենք կարծում են, որ դուք չգիտեք, թե ինչ եք ուզում, և երբեմն գուցե և ճիշտ են, չէ՞ որ դուք հաճախ եք տեսակետներ փոխում: Սա ևս կանցնի, և, ի վերջո, դեռահասության ավարտին, պատանին կունենա հստակ ձևավորված տեսակետ, հայացքներ և հետաքրքրություններ:

Արտաքին տեսքի, հարաբերությունների փոփոխությունների հետևանքով դեռահասների ինքնագնահատականը շատ ցածր կամ անկայուն է լինում: Այդ է պատճառը, որ այս տարիքում ամենափոքր դիտողությունը շատ խորը խոցում է, մեկ հայացքը կարող է վիրավորել, մեկ դրական խոսքը կարող է երջանկություն պարգևել:

Մի փոքր վտանգավոր է դեռահասության տարիքի բարոյական անկայունությունը: Ինչպե՞ս է դա դրսևորվում: Յուրաքանչյուր մարդ ունի բարոյականության իր սահմանումները: Այսինքն յուրաքանչյուրս գիտենք, թե ինչն է մեզ համար ընդունելի, ինչը` ոչ: Օրինակ, ոմանք գտնում են, որ շահից ելնելով, կարելի է ստել: Մյուսները կարծում են, որ սուտն անընդունելի է ցանկացած պարագայում: Դեռահասների արժեքային համակարգը դեռ լիովին ձևավորված չի: Այդ տարիքում ընկերների տեսակետները, սիրված հերոսի կարծիքն ինչ-որ հարցի վերաբերյալ կարող է որոշիչ լինել, իսկ հաջորդ պահին դառնալ լրիվ անիմաստ: Դեռահասը դառնում է անընդհատ ենթակա ազդեցությունների և կարճ ժամանակամիջոցում կարող է իրեն տարբեր կերպ դրսևորել: Երբեմն դեռահասները կարող են անգամ հայտնվել հանցագործ միջավայրում և անել գործողություններ, որոնց համար հետո կարող են զղջալ:

Այս արարքների պատճառները բազմազան են` և´ ցածր ինքնագնահատականը, և՛ հասակակիցների և խմբի ազդեցությունը, և´ տարիքին բնորոշ ռիսկային վարքագծի դրսևորումները, արագ, չմտածված որոշումները և արարքի հետևանքները չգիտակցելը, սուր զգացողությունների ծարավը, ուրիշից տարբերվելու ձգտումը , և´ մեծերին, հատկապես ծնողներին, հակառակվելու ցանկությունը: Այսպիսի դեռահասներն ավելի հաճախ ցանկանում են որևէ բան ապացուցել իրենք իրենց, սիրած աղջկան կամ տղային, իրենց ընկերներին, մեծերին: Նման դեպքերում պետք է հիշել, որ դեռահասության տարիքի շատ ընկերներ հասուն տարիքում սկսում են չհետաքրքրել, և մենք այլ ճաշակ ենք ձեռք բերում, հետևաբար, արժե՞ արդյոք այդքան ժամանակ ծախսել նրանց սերը վայելելու համար:

Անկախ նրանից, թե որքան կտևի ընկերությունը, միևնույն է, ընկերական հարաբերությունները շատ կարևոր դեր ունեն յուրաքանչյուրի կյանքում: Ընկերները բոլորիս օգնում են ճանաչել ինքներս մեզ, փարատել մենակության զգացումը, մտերմության և իրական սիրո նուրբ և խոր ապրումներ ունենալ: Ընկերները օգնում են տեսնել սեփական սխալներն ու բացթողումները, երբեմն օգնում են հետ կանգնել սխալ քայլերից և անվտանգ վարքագիծ դրսևորել: Ընկերներն օգնում են դժվար իրավիճակներում և ստիպում են վստահ զգալ այն պահերին, երբ կոտրվում ենք, հուսահատվում: Ընկերական հարաբերությունները, որոնք սկսվում են դեռահասային տարիքում, այնուամենայնիվ, կարող են պահպանվել ողջ կյանքի ընթացքում:

Կարդացեք նաև

Դեռահասներ

Հորինված հարաբերությունները դեռահասության շրջանում

Մյս 23 2023
Դեռահասներ

Դեռահասության տարիքում ինքնասպանության վտանգն ու պատճառները

Արտասահմանյան գրականության մեջ առանձնացնում են դեռահասների ինքնասպանության հետևյալ պատճառները՝

Սպտ 12 2020
Դեռահասներ

Եթե սիրում եք երեխային․․․

- Նորից սիրահարվեք նրա մորը/հորը։ - Եթե սիրել այլևս չի ստացվում, քանի ուշ չէ, հեռացեք, որ շարունակեք սիրել կյանքը։ - Եթե հեռանալ չի ստացվում, աշխատեք ընկեր լինել, հերիք է մեղարդեք, վերջ, ավարտվել է, ընդունեք։

Հնս 01 2020