Հոգեբան-խորհրդատուի անձը
Հոգեբան-խորհրդատուն համապատասխան բարձրագույն կրթություն և պրակտիկ աշխատանքի փորձ ունեցող անձ է, որը տրամադրում է հոգեբանական խորհրդատվություն: Անկախ այն բանից, թե այցելուն ինչ խնդրով է դիմել խորհրդատուին, խորհրդատվության նախնական փուլերում նրան առավելագույն հուզում է խորհրդատուի վերաբերմունքն իր հանդեպ` ինչպիսի՞ մարդ է, ինչպե՞ս ինձ կվերաբերվի և այլն:
Խորհրդատվության ժամանակ կարևոր է ոչ թե խորհրդատուի իրական անձը, այլ նրա կերպարի ընկալումն այցելուի կողմից: Խորհրդատուի՝ այցելուի հանդեպ վերաբերմունքի մեջ օգնելու ցանկությունն ու պատրաստակամությունը չափազանց կարևոր նշանակություն ունեն:
Գոյություն ունեն տարբեր կարծիքներ այն մասին, թե ինչ հատկանիշներով պետք է օժտված լինի հոգեբան-խորհրդատուն, սակայն բոլոր այդ կարծիքներն ընդհանրացնելով՝ կարող ենք առանձնացնել հետևյալ անձնային և մասնագիտական հատկանիշները.
Անձնային հատկանիշներ`
- Ապրումակցում (էմպաթիա): Սա հոգեբան-խորհրդատուի կողմից այցելուի ապրումները զգալու, դրանք խորքապես հասկանալու, կարեկցելու, ապրումները կիսելու, խնդրին ըմբռնումով մոտենալու կարողությունն է:
- Ռեֆլեքսիա: Այս հատկանիշի շնորհիվ մարդը կարողանում է հետադարձ հայացք գցել սեփական ներաշխարհին, անդրադառնալ սեփական ապրումներին և վերլուծել դրանք: Ռեֆլեքսիան հնարավորություն է տալիս մարդուն ոչ միայն ճանաչել սեփական անձը, այլև օգնում է թափանցել և ավելի լավ ճանաչել դիմացինի ներաշխարհը:
- Ոչ գնահատող վերաբերմունք: Հոգեբանը, անկախ իր անձնական դիրքորոշումներից, արժեքային համակարգից, չպետք է գնահատի այցելուի արարքներն ու վարքը:
- Պոզիտիվություն: Սա ենթադրում է, որ խորհրդատուն պետք է լավատեսորեն ընկալի շրջապատող երևույթները, մարդկանց և ողջ աշխարհը:
- Հումորի զգացում: Այս հատկանիշը կարող է օգնել խորհրդատուին լարված իրավիճակներում մի փոքր թուլացնել լարվածությունը:
Մասնագիտական հատկանիշներ`
- Լսելու ունակություն: Խոսքն էմպաթիկ ունկնդրման մասին է, որի շնորհիվ խորհրդատուն կարողանում է լսել և ապրումակցել այցելուին:
- Գաղտնապահություն: Հոգեբանը պետք է ապահովի իրեն վստահված տեղեկության գաղտնիությունը և այցելուին տեղյակ պահի, որ նրա կողմից ասվածը կփոխանցվի երրորդ կողմին միայն նրա ցանկության դեպքում:
- Ռապորտի հաստատում: Վստահության մթնոլորտի ստեղծում (նաև միմիկայի և ժեստերի միջոցով):
- Խոսքի օպտիմալ ձևակերպում: Հոգեբանը պետք է ունենա հարուստ բառապաշար և ճկուն միտք, որպեսզի կարողանա հստակ ձևակերպել իր մտքերը:
- Միայն փորձված, վստահելի մեթոդների կիրառում: Այս դեպքում պակասում է այցելուին վնասելու հավանականությունը:
- Մասնագիտական խորհրդատվություն: Հոգեբանը պետք է ադեկվատ գնահատի իր մասնագիտական որակները և հաճախակի խորհրդակցի այլ փորձառու մասնագետների հետ:
Այսպիսով, եթե փորձենք ընդհանրացնել, ապա կարող ենք ասել, որ հոգեբան-խորհրդատուն պետք է օժտված լինի համառությամբ, կայունությամբ, ճկունությամբ, նպատակասլացությամբ, լինի ներդաշնակ անձնավորություն:
