Ինչ պետք է «սովորեն» դպրոցականների ծնողները
Ծնողները առաջին հերթին պետք է հիշեն, որ երեխան անհատականություն է, և միևնույն ընտանիքում երեխաները տարբեր են լինում. յուրաքանչյուրը ծնվում է իր անհատական առանձնահատկություններով, որոնք չեն կրկնվում: Այդ պատճառով, այն ինչ լավ է մի երեխայի համար, կարող է բացարձակ հակառակ ազդեցություն ունենալ մյուսի վրա: Միայն ծնողները կարող են ամբողջությամբ իմանալ երեխային: Նրանք երեխային ուսումնասիրում են ծնվելու պահից սկսած և նրա հետ միասին գտնում դաստիարակության լավագույն միջոցներն ու ձևերը:
Ծնողների համար առանձնահատուկ դժվար շրջան է սկսում, երբ երեխաները գնում են դպրոց: Ծնողներին օգնելու և երեխայի ուսումնառության գործընացը ճիշտ կազմակերպելու համար առաջարկում ենք հետևել մի շարք կանոնները:
Ոչ մի դեպքում ոչինչ պետք չի անել երեխայի փոխարեն: Անհրաժեշտ է նրան սովորեցնել ճիշտ սովորել, զարգացնել նրա ուսումնական հմտությունները և դրանից հետո ուղղորդել ու կազմակերպել երեխայի գործողությունները:
- Ամենառաջին և կարևոր բանը, որ ծնողները պիտի զարգացնեն երեխայի մեջ, պատասխանատվությունն է սեփական գործողությունների ու արարքների համար: Եթե երեխան ունի նման զգացում, ապա դա կարելի է համարել նրա ուսումնական հաջողությունների գրավականը:
- Պատասխանատվության զգացման զարգացումը անբաժանելիորեն կապված է սկսած գործը մինչև վերջ հասցնելու հետ:
- Ուշադիր եղեք և նկատեք երեխայի մտքերն ու զգացմունքները:
- Մի վախեցրեք երեխային:
Պետք չի որևէ պայման դնել: Դա երեխային սովորեցնում է սովորել ինչ-որ բանի համար: Սովորելը միշտ պիտի մնա նրա կենսական պահանջմունքը: Պատժվելու վախից սովորելը բերում է նրան, որ երեխան սկսում է ատել ուսումն ու դպրոցը:
Եթե երեխան չի ցանկանում սովորել կամ հրաժարվում է դպրոց գնալ, հարկավոր է փնտրել, գտնել և հասկանալ նրա դժվարությունների պատճառներն ու տեսակը, որոնք խանգարում են ճիշտ հասկանալ և կատարել դպրոցական հանձնարարությունները: Եթե դպրոցական դժվարությունները ժամանակին չկանխվեն, դրանք կկուտակվեն և հետագայում կհասնեն այն վիճակին, երբ ոչ մի տեսակի սպառնալիք չի ստիպի երեխային դասերը պատրաստել:
Երեխան անընդհատ պիտի զգա և իմանա, որ Դուք հավատում եք նրա ուժերին և ցանկացած պահի կարող եք օգնել նրան:
- Մի զայրացեք երեխայի վրա վատ գնահատականների համար: Շատ կարևոր է ըստ արժանվույն գնահատել գիտելիքները: Հաճախ դպրոցական գնահատականները ճիշտ չեն արտահայտում երեխայի իրական գիտելիքները:
Բայց, չգիտես թե ինչու, ընդունված է ցածր գնահատականների համար երեխային պատժել կամ զայրանալ նրա վրա: Երեխայի բոլոր սխալները գալիս են կամ ոչ լիարժեք գիտելիքներից, կամ նյութը ոչ լիարժեք հասկանալուց և ընկալելուց: Եթե երեխան գիտելիքների կարիք ունի, անհրաժեշտ է նրան տրամադրել դրանք: Եթե նա ինչ-որ բան լավ չի հասկանում, դրանում մեղավոր են մեծահասակները, ովքեր չեն կարողացել ճիշտ կազմակերպել երեխայի ուսուցման գործընթացը, պարզ և հասկանալի ձևով մատուցել նյութը:
- Գտեք երեխային ուսուցմամբ հետաքրքրելու լավագույն տարբերակները, թող ուսումը երեխային ուրախություն պարգևի:
Շատ օգտակար է երեխայի հետ հավասարը հավասարին զրուցել, կարծես խորհրդակցել նրա հետ, որպեսզի երեխան հետաքրքվի սովորելով: Հրահրեք երեխային քննարկել և մտորել տնային հանձնարարությունների շուրջ, իր ջանքերի և դրանց կատարման որակի շուրջ: Այդ ժամանակ նրա մոտ ցանկություն կառաջանա ստուգել իր հնարավորությունները, այդպես նաև կատարելով տնային հանձնարարությունները:
Գովեք երեխային, եթե նա դրան արժանացել է: Ցույց տվեք նրան, որ նա շատ բանի է ընդունակ և Դուք վստահում եք նրա կարողություններին, հավատ ունեք նրա ուժերի հանդեպ:
Երեխայի հետ շփման ժամանակ Ձեր բառապաշարից հանեք այնպիսի բառերը, ինչպիսիք են` «ալարկոտ», «դմբո», «դանդալոշ» և այլ վիրավորական արտահայտություններ, որովհետև երեխաները կարող են հավատալ Ձեզ:
- Անհրաժեշտ է խրախուսել Ձեր երեխայի ցանկացած` փոքր կամ մեծ հաջողություն: Բանն այն է, որ երեխաները ամենաշատը 6-11 տարեկանում են զգայուն մեծահասակների գնահատականների նկատմամբ: Նրանք շատ նուրբ են արձագանքում ծնողների կամ ուսուցչի զայրույթին ու գոհունակությանը: Աշխատում են ուշադրություն գրավել, պետքական և սիրված զգալ: Այդ պատճառով ծնողների ու մեծահասակների համար սա շատ ակնհայտ գործիք է երեխայի վարքի և սովորելու ցանկության վրա ազդելու համար:
Հեռուստատեսային հաղորդումների երկարատև դիտման ու համակարգչային խաղերի վնասների մասին գիտեն բոլորը: Կարելի է երեխաների կյանքի այդքան բաղձալի խաղերն ու նման այլ զբաղմունքները դարձնել նրանց սովորելու և դրական վարքագծի ձևավորման համար խրախուսական միջոց: Նման միջոցների կիրառումը հիմա արդեն անխուսափելի է, որովհետև այժմ դպրոցում սովորելը և ժամանակակից պահանջներին բավարարելը բավական դժվար է, և աշակերտից մեծ ուժ, ջանքեր, էներգիա և առողջություն է պահանջում:
- Որպեսզի բացի դպրոցական կյանքի արտաքին ատրիբուտներից (պայուսակ, տետրեր, դասագրքեր և այլն) առաջանա նաև մեկ այլ` աշակերտի կարգավիճակի անցման ներքին զգացում, անհրաժեշտ է, որ մեծահասկաները վերաբերմունքով ցույց տան, որ երեխայի դպրոց ընդունվելը պատասխանատու և շատ լուրջ քայլ է. («Դու հիմա աշակերտ ես, մեծ տղա ես, դու նոր, լուրջ պարտականություններ ունես»:) Ճիշտ է` Ձեր երեխան դեռ կշարունակի տիկնիկներով ու մեքենաներով խաղալ, և նրան չի կարելի արգելել, բայց պետք է մեծանալու դիրքորոշում տալ: Իսկ դպրոց գնալը ոչ միայն նոր պարտականություններ են, այլև նոր հնարավորություններ, ավելի բարդ հանձնարարություններ և որոշակի ինքնուրույնություն: Վերահսկումը պարտադիր է, դրա դրսևորման չափը յուրաքանչյուր ծնողի ընտրության և ոճի խնդիրն է, բայց ամեն դեպքում թույլ տվեք Ձեր առաջին դասարանցուն իր աշխարհընկալման մեջ մեծանալ, իրեն մեծ և հասուն զգալ:
- Յուրաքանչյուր անձ պիտի ունենա իր անձնական տարածքը: Եթե երեխան առանձին սենյակ չունի, հարկավոր է ստեղծել մի անկյուն, ուր կլինեն գրասեղան, գրապահարան, որտեղ նա պիտի զբաղվի իր լուրջ գործով` պիտի սովորի: Սա լավ է նաև հիգիենայի կանոնների պահպանման համար` ճիշտ լուսավորություն, ճիշտ նստատեղ, ճիշտ հենաշարժողական համակարգ:
- Հատուկ ուշադրության է արժանի օրվա ռեժիմը: Կարևոր է ճիշտ բաշխել սովորելու և հանգստի ժամանակները: Ուսումնական խնդիրների մեծ մասն առաջանում են շուտ հոգնելու և ուշադրության երկարատև կենտրոնացման ու բաշխման դժվարություններից: Այս խնդիրներն էլ հաճախ առաջանում են երեխայի սխալ ռեժիմից և ծախսած ուժերը չվերականգնելուց:
Այդ պատճառով, հարգելի’ ծնողներ, մի չարաշահեք երեխայի ուժերը դասապատրաստման ժամանակ: 6-7 տարեկան երեխաները պիտի աշխատեն 30 րոպեից ոչ ավել, իսկ դրանց միջև պարտադիր պիտի ունենան 15 րոպեանոց ընդմիջումներ:
